Nepnieuws

Vraag en antwoord

Waarom wordt er nepnieuws verspreid?

Nepnieuws wordt om verschillende redenen verspreid. Je kunt deze onderverdelen in drie categorieën:

• Nepnieuws als grap: veel nepnieuws wordt bedoeld als grap, zoals Nieuwspaal en de Speld. Zij schrijven onwaarheden met een goede dosis humor. Deze humor is vaak bedoeld voor volwassenen, waardoor jij het misschien lastig kan herkennen of het om een grap gaat. De intentie is dus goed bedoeld, maar dit nieuws kan nare gevolgen hebben als je het als waarheid gaat zien.
• Nepnieuws voor geld: heb je weleens een hele pakkende titel gezien, bijvoorbeeld over een bekende Nederlander? Waarschijnlijk heb je er toen op geklikt om het hele bericht te lezen. Jouw klik is geld waard. Je komt namelijk op de website of pagina van de schrijvers van de tekst terecht. Hoe meer mensen hun pagina of website bezoeken, hoe meer geld ze verdienen. Daarom schrijven ze hun teksten met een pakkende titel, die soms ook misleidend kan zijn.
• Nepnieuws om mensen te beïnvloeden: deze vorm van nepnieuws is erg tricky. Soms wordt nieuws verspreid om mensen te beïnvloeden, bijvoorbeeld met nieuws over politieke zaken, de wereldeconomie of klimaatverandering. Door mensen te beïnvloeden en anders te laten kijken naar de wereld kan een ander meer macht krijgen. Dit nieuws is vaak lastig van echt nieuws te onderscheiden, dus lees vooral de vraag hieronder om te checken hoe je nepnieuws kunt herkennen!

Hoe kan ik controleren of nieuws echt of nep is?

Goede vraag! Om te kunnen checken of je bericht echt of nep is, kun je het beste de volgende stappen doorlopen:

• Check de bron: Is het een grote nieuwsorganisatie of een onbekende pagina of website?Check de auteur: Bij nepnieuws staat vaak geen auteur vermeld. Is er wel een auteur te vinden? Zoek eens wat info op over deze persoon. Is het een journalist of zomaar iemand? En bestaat deze persoon wel echt?
• Check de datum: Nieuws uit 1999 is vaak niet meer toepasbaar op het leven van nu, omdat de wereld nu eenmaal verandert.
• Check je vooroordelen: Hoe je zelf over de wereld denkt heeft invloed op hoe je nieuws interpreteert. Geloof jij in een buitenaards leven? Dan zal je een nieuwsbericht over UFO’s sneller geloven.
• Lees verder! Een titel kan expres erg juicy gemaakt worden. de schrijver wilt namelijk zo veel mogelijk clicks om geld mee te verdienen. Zo’n titel kan misleidend zijn, dus lees altijd verder en beoordeel dan pas de personen en zaken waarover het bericht gaat.
• Check de bronnen: Nieuws wordt vaak gebaseerd op een al bestaande tekst, dit is een bron. Door deze bronnen ook te checken kun je achterhalen of het nieuws gebaseerd is op betrouwbare informatie.
• Nieuws of een grap? Soms wordt nepnieuws gemaakt als grap. Het kan helaas zo zijn dat jij de grap niet ziet en het serieus neemt als echt nieuws. Check dus altijd of het als grap of serieus bedoeld is.
• Vraag de experts: Er is altijd iemand die verstand heeft van zaken waar je over leest. Vraag het daarom na. Denk hierbij aan: mensen met meer levenservaring, een docent op school of een expert, zoals een arts.